Het Hof Amsterdam bekrachtigde op 16 februari 2021 het vonnis van de rechtbank Amsterdam, waarin is geoordeeld dat Deliveroo maaltijdbezorgers recht hebben op een arbeidsovereenkomst. Deliveroo bezorgers kwalificeren volgens het Hof namelijk als werknemers. Wij schreven eerder een blog over dit arrest.

Het arrest was aanleiding voor de Tweede Kamer om vragen op te werpen, bijvoorbeeld of het arrest ook gevolgen heeft voor andere platformbedrijven. (Demissionair) Minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid gaf op 18 mei jl. antwoorden op deze Kamervragen.

Fatsoenlijk loon en bescherming bij ziekte

Minister Koolmees beantwoordt de vraag of hij ervoor gaat zorgen dat maaltijdbezorgers een fatsoenlijk loon en bescherming bij ziekte krijgen als volgt. Rechterlijke uitspraken zijn van belang als het aankomt op de uitleg van bestaande regelgeving, maar ook als het aankomt op het toezicht op de naleving van die regelgeving door publieke toezichthouders. Maaltijdbezorgers, die onder de rechterlijke uitspraak vallen, kunnen een arbeidsovereenkomst opeisen. Hierdoor zullen ook de uren, inclusief de wachttijd bij restaurants worden betaald als loon en zal er bescherming bij ziekte worden geboden op basis van de cao voor beroepsgoederenvervoer.

Rechtsvermoeden

Het kabinet is ook begonnen met uitwerking van het “rechtsvermoeden van het bestaan van een arbeidsovereenkomst” voor platformwerkers. Het kabinet acht het bestaan van een geoperationaliseerd rechtsvermoeden van groot belang wegens de specifieke kwetsbaarheden van platformwerkers, zoals een onzeker inkomen en onduidelijke werktijden. Het doel is om platformwerkers ondersteuning te bieden door de kwalificatie van de arbeidsrelatie duidelijker te maken door middel van het rechtsvermoeden.

Kwaadwillendheid werkgevers

Minister Koolmees maakt ook duidelijk dat de beoordeling van de vraag of sprake is van “kwaadwillende werkgevers”, die misbruik willen maken van hun werknemers door hen als schijnzelfstandigen aan de slag te laten gaan, een individuele toetsing door de Belastingdienst vergt. Hierbij dienen alle feiten en omstandigheden van het geval in onderlinge samenhang te worden meegewogen. Anders dan PvdA-Kamerlid Gijs van Dijk betoogt, namelijk dat Minister Koolmees en de Belastingdienst moeten inzien dat platformbedrijven per definitie als kwaadwillend dienen te worden bestempeld, is steeds een individuele toetsing nodig om “kwaadwillendheid” in de zin van handhaving door de Belastingdienst te beoordelen.

Handhaving

Desgevraagd geeft minister Koolmees aan dat geen extra toezicht zal worden gehouden op platformbedrijven. De Belastingdienst houdt immers al toezicht op deze bedrijven. De Belastingdienst mag vanwege de geheimhoudingsplicht geen uitspraken doen over uitvoering van het toezicht bij specifieke bedrijven..

Voorafgaand aan handhaving gaat de Belastingdienst als volgt te werk. Allereerst wordt een individuele toetsing van de arbeidsrelatie gedaan, zoals eerder beschreven. Deze toetsing zal uitmonden in een conclusie met betrekking tot de kwalificatie van de arbeidsrelatie. Als de Belastingdienst tot het oordeel komt dat er sprake is van een arbeidsovereenkomst en ten onrechte buiten dienstbetrekking wordt gewerkt, zal de Belastingdienst een aanwijzing geven en een termijn stellen waarbinnen de aanwijzing opgevolgd moet zijn.

Gevolgen andere platformbedrijven

Minister Koolmees benadrukt dat de uitspraak van het Hof Amsterdam specifiek gaat over de maaltijdbezorgers van Deliveroo. Er zijn geen directe gevolgen voor andere platformbedrijven op basis van deze uitspraak. De kwalificatie van de arbeidsrelatie blijft een individuele afweging van alle feiten en omstandigheden van het geval. Rechterlijke uitspraken zijn echter wel van belang voor de uitleg van bestaande regelgeving, de ontwikkeling van beleid en toezicht op naleving van wetgeving door publieke toezichthouders.

Conclusie

Minister Koolmees benadrukt in de beantwoording van de Kamervragen vooral de individuele toetsing met betrekking tot de kwalificatie van de arbeidsrelatie. Het feit dat Deliveroo maaltijdbezorgers door het Hof Amsterdam zijn gekwalificeerd als werknemers heeft daardoor geen directe gevolgen voor andere platformbedrijven. Uiteraard kunnen andere (platform)bedrijven wel conclusies trekken uit het arrest en hierop acteren.

Als u vragen heeft over (bijvoorbeeld) de kwalificatie van de arbeidsrelatie en/of de wijze waarop dit het best contractueel kan worden overeengekomen, kunt u contact met ons opnemen voor nader advies.