Een verplichte vrije dag na een feestdag: is dat zomaar mogelijk?

De maand mei is van start gegaan en dus staat er weer een aantal nationale feestdagen voor de deur. Hoewel er geen wettelijk recht bestaat om vrij te zijn op een nationale feestdag, kiezen de meeste werkgevers er toch voor om hun werknemers vrij te geven. Ook de dag na zo’n feestdag, zoals de dag na Hemelvaart, wordt soms als een verplichte vrije dag aangemerkt. Mag dat zomaar? Lees hierover meer in onze blog.

Een verplichte vrije dag valt vaak tussen een nationale feestdag en het weekend. Denk aan de vrijdag na Hemelvaartsdag. Er zijn werkgevers die alle werknemers verplichten om een verlofdag op te nemen. Mag een werkgever zo’n verplichte vrije dag opleggen van het verlofsaldo afschrijven?

Hoe is het wettelijk geregeld?

Het uitgangspunt is dat de werkgever de tijdstippen van aanvang en het einde van de vakantie vaststelt conform de wensen van de werknemer, tenzij gewichtige redenen zich daartegen verzetten.

In beginsel kan een werkgever dus niet eenzijdig het verlof vaststellen.

Uitzondering

Werkgever en werknemer kunnen echter afwijkende afspraken met elkaar maken waarbij wordt overeengekomen dat de werkgever een aantal dagen als verplichte vrije dagen kan aanwijzen en zo ja, hoeveel. Deze verplichte vrije dagen mogen dan van het verlofsaldo worden afgetrokken. Zo’n afspraak kan ook in een collectieve arbeidsovereenkomst staan.

In beginsel is het dus toegestaan dat bedrijven hun deuren in een bepaalde periode sluiten, zoals rondom Kerst, de zomerperiode of bijvoorbeeld op de dag na Hemelvaart. Die dagen kunnen dan op het verlofsaldo in mindering worden gebracht.

Er bestaat geen maximum aantal verplichte vrije dagen, maar het verplichte aantal verlofdagen moet wel redelijk zijn. Een werknemer moet– weliswaar in overleg met de werkgever – de ruimte krijgen om te bepalen hoe en wanneer hij of zij het verlof wil inzetten.

Goed werkgeverschap

Als gebruik wordt gemaakt van de mogelijkheid om verplichte vrije dagen op te leggen, is de werkgever verplicht om deze dagen tijdig aan te kondigen zodat daar geen misverstanden over kunnen bestaan.

Zorg er dus als werkgever voor dat de data voor verplichte vrije dagen op tijd worden medegedeeld, bijvoorbeeld aan het einde van een kalenderjaar voor het opvolgende jaar of aan het begin van het kalenderjaar. Het gaat erom dat werknemers voldoende gelegenheid moeten hebben om zich op de vakantie voor te bereiden.