Het innemen van een leaseauto door de werkgever omdat de werknemer niet voldoet aan de voorwaarde tot een minimum aantal te rijden kilometers kan gerechtvaardigd zijn. Dat de werknemer gedurende een lange periode de beschikking heeft gehad over de leaseauto en zij al gedurende lange tijd niet aan de vereiste kilometervoorwaarde voldeed, maakt dit niet anders.

Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 16 februari 2021, ECLI:NL:GHARL:2021:1473

Feiten

Werkneemster krijgt sinds 1 september 2004 een leaseauto ter beschikking gesteld. In de cao stond destijds als voorwaarde voor toekenning van een leaseauto opgenomen dat werknemer structureel 15.000 of meer zakelijke kilometers per jaar rijdt.

Bij brief van 22 september 2016 heeft werkgever de werkneemster geïnformeerd dat zij na afloop van het leasecontract niet langer in aanmerking zou komen voor een leaseauto. De reden hiervoor is dat de omstandigheden dusdanig zijn veranderd. Door verhuizing van het kantoor naar een andere plaats zouden de meeste overleggen op kantoor plaatsvinden, wat het verwachte aantal te rijden kilometers aanzienlijk zou reduceren. Hierdoor is niet te verwachten dat werkneemster boven de grens van jaarlijks 15.000 zakelijke kilometers komt, zoals in de toen (en nu nog) geldende cao is opgenomen. Voorts biedt werkgever een overgangsregeling aan om werkneemster te compenseren voor het financiële nadeel van het innemen van de leaseauto. Gedurende de looptijd van het leasecontract (tot eind november 2020) mocht werknemer gebruik blijven maken van haar leaseauto, waarna zij tot juni 2023 maandelijks een (aflopende) compensatie zou krijgen ter hoogte van het huidige leasebedrag. Na afloop van deze periode zou werkneemster aanspraak maken op een kilometervergoeding voor zakelijk gereden kilometers.

Werkneemster stelt zich op het standpunt dat het gebruik van een leaseauto een vaste arbeidsvoorwaarde is geworden die niet kan worden ingenomen. Voorts stelt zij nooit aan de voorwaarde van het minimum aantal gereden zakelijke kilometers te hebben voldaan.

Beoordeling Hof Arnhem-Leeuwarden

Het Hof beoordeelt de vraag of werkneemster er gerechtvaardigd op mocht vertrouwen dat het gebruik van een leaseauto, los van het aantal te rijden kilometers, inmiddels tot haar arbeidsvoorwaarden is gaan behoren. Het hof past het toetsingskader toe van het arrest FNV/Pontmeyer en komt tot het oordeel dat werkneemster er niet op mocht vertrouwen dat zij tot het einde van haar dienstverband recht had op een leaseauto.

Het hof stelt dat werkneemster wist of althans had moeten begrijpen dat het gebruik van de leaseauto in strijd was met de voorwaarde van het minimumaantal gereden zakelijke kilometers per jaar zoals gesteld in de cao. Het hof achtte daarbij van belang dat de betreffende voorwaarde ook na wijzingen van de cao en arbeidsvoorwaardenregelingen bleef staan. Daarnaast hield het  gebruik van de leaseauto verband met de functie van werknemer en was de leaseauto dus niet uitsluitend gegeven voor privévoordeel. Tegen de achtergrond van het doel van het verstrekken van een leaseauto komt aan de werkgever dan ook een ruimere beleidsvrijheid toe. Dat laat onverlet dat er redenen kunnen zijn dat de werkgever voor het verlies van het privévoordeel een zekere compensatie moet bieden aan de werknemer, hetgeen de werkgever in casu had gedaan.

Het hof komt tot de conclusie dat werkneemster er rekening mee had moeten houden dat werkgever deze voorwaarde wellicht ‘soepel’ hanteerde, maar dat dit in de toekomst anders zou kunnen zijn, bijvoorbeeld – zoals hier het geval was – omdat er minder ‘zakelijk’ met de auto zou worden gereden, dan wel dat afspraken op kantoor zouden gaan plaatsvinden in plaats van bij de klanten.

Belang voor de praktijk

Door de COVID-19 crisis ervaren veel werkgevers dat het wagenpark vrijwel stilstaat. Er worden veel minder kilometers gereden door werknemers: meetings vinden veelal digitaal plaats en wordt veel thuisgewerkt. De verwachting is dat ook na COVID-19 meer werkzaamheden digitaal zullen plaatsvinden. Werkgevers zullen zich dan ook afvragen in hoeverre zij gerechtigd zijn de (kostbare) arbeidsvoorwaarde van de leaseauto te wijzigen. In hoeverre dit mogelijk is, is afhankelijk van de omstandigheden van het geval. Deze uitspraak van het hof laat zien dat er voor werkgevers  mogelijkheden zijn om de kostbare arbeidsvoorwaarde wat betreft het toekennen van een leaseauto (al dan niet tijdelijk) in te trekken of te wijzigen.

Wij adviseren u graag in hoeverre het mogelijk is de autoregeling te wijzigen en denken graag mee met een eventueel aan te bieden compensatieregeling aan de werknemers. Neem hiervoor gerust contact met ons op.