Minister SZW: arrest Hoge Raad over kwalificatie arbeidsrelatie raakt aan beleidsinzet zonder dat (belangrijke) wijzigingen nodig zijn.

De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) heeft vorige maand een reactie gegeven op het arrest van de Hoge Raad van 6 november 2020 (Gemeente Amsterdam /X). De minister bespreekt de invloed van dit arrest op actuele beleidsinitiatieven die zijn ingezet ter verduidelijking en invulling van de kwalificatie van de arbeidsrelatie. Voor de praktijk is van belang dat de modelovereenkomsten van de Belastingdienst marginaal aangepast worden, zonder dat dit gevolgen heeft voor reeds goedgekeurde modelovereenkomsten. De pilot met de webmodule ter beoordeling van arbeidsrelaties behoeft geen wijziging.

Inleiding
In februari heeft de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) op verzoek van de Tweede Kamer gereageerd op het arrest van de Hoge Raad van 6 november 2020 (Gemeente Amsterdam/X).

De Hoge Raad verduidelijkt in dat arrest dat bij de beoordeling of een arbeidsrelatie kwalificeert als arbeidsovereenkomst beslissend is of de tussen partijen overeengekomen rechten en plichten voldoen aan de wettelijke omschrijving van de arbeidsovereenkomst. De partijbedoeling speelt daarbij geen rol. Voorafgaand aan deze kwalificatievraag (bij de vraag welke rechten en plichten zijn overeengekomen) is de partijbedoeling wel van belang. Op de dag dat het voornoemde arrest van de Hoge Raad verscheen, schreven wij daarover een blog.

Reactie minister: arrest Hoge Raad raakt aan beleidsinzet
De minister stelt vast dat de door de Hoge Raad geboden duidelijkheid over de rol van de partijbedoeling bij de kwalificatie van de arbeidsrelatie raakt aan de reeds bestaande beleidsinzet om via een webmodule en modelovereenkomsten vooraf duidelijkheid te scheppen over de vraag of sprake is van werken buiten dienstbetrekking. Ook raakt het arrest aan de aanbevelingen van de Commissie Borstlap om de kwalificatie van de arbeidsovereenkomst te moderniseren.

Webmodule
De pilot van de Webmodule Beoordeling Arbeidsrelatie is recent, op 11 januari 2021, van start gegaan. Met de webmodule kan worden getoetst hoe een overeenkomst gekwalificeerd moet worden. Voor meer informatie verwijzen wij naar een eerdere blog over dit onderwerp. De webmodule is reeds zo ingestoken dat de partijbedoeling geen rol speelt bij de kwalificatievraag. Er wordt weliswaar uitgevraagd wat partijen zijn overeengekomen, waarbij de bedoeling van partijen dus wel een rol speelt, maar op dat punt gaat het nog niet om de kwalificatie van de arbeidsrelatie zelf.  De minister bevestigt dat de webmodule in lijn is met het arrest van de Hoge Raad.

Modelovereenkomsten
Modelovereenkomsten worden sinds 2015 ingezet om vooraf meer zekerheid te geven over de fiscale kwalificatie van de arbeidsrelatie. Naar aanleiding van het Hoge Raad arrest wordt de tekst en het beoordelingskader van de modelovereenkomsten gewijzigd. De bepaling dat partijen niet wensen te contracteren op basis van een arbeidsovereenkomst, wordt – in lijn met het arrest van de Hoge Raad – bijvoorbeeld niet langer aangemerkt als een ‘verplichte’ bepaling. De minister merkt ook op dat reeds goedgekeurde modelovereenkomsten hun geldigheid niet verliezen.

Gezagscriterium
De Commissie Borstlap heeft, voor het verschijnen van het arrest van de Hoge Raad, reeds aanbevolen om de partijbedoeling bij de kwalificatie van de arbeidsrelatie geen meer rol te laten spelen. Tevens heeft de Commissie een verduidelijking van het gezagscriterium in de wet bepleit. Ook de Advocaat-Generaal heeft in de aanloop naar het arrest van de Hoge Raard gepleit voor een nadere invulling van de gezagsrelatie. Op dit punt  is de Hoge Raad echter niet ingegaan in zijn arrest. De minister benadrukt dat het arrest om die reden geen wijziging brengt in het gezagscriterium. Een eventuele modernisering van het gezagscriterium wordt nadrukkelijk overgelaten aan het nieuwe kabinet.

De kwalificatie van de arbeidsovereenkomst betekent in de praktijk onzekerheid. Daarom zijn er diverse beleidsinitiatieven om onzekerheden weg te nemen en is een eerste initiatief genomen voor modernisering van de arbeidsmarkt. Deze initiatieven zijn in november ‘doorkruist’ door het arrest van de Hoge Raad (Gemeente Amsterdam/X). De minister licht toe hoe dit arrest raakt aan de beleidsinzet, maar ook dat er voor de praktijk vrijwel niets wijzigt. Het is nu dan ook aan het nieuwe kabinet om de initiatieven rondom de kwalificatie van de arbeidsrelatie voort te zetten en – belangrijker nog – verder uit te bouwen.