2023 was een bewogen jaar met betrekking tot de kwalificatievraag bij ZZP’ers: is er sprake van een arbeidsovereenkomst of een overeenkomst van opdracht?
Zo hebben de Hoge Raad en het Hof in 2023 meerdere relevante uitspraken gedaan, denk aan Deliveroo en Uber. Ook de regering heeft inmiddels een wetsvoorstel in internetconsultatie gebracht waarin het Deliveroo-arrest nader wordt uitgewerkt. Afgelopen maandag hebben de EU-ministers daarbij alsnog overeenstemming bereikt over de Richtlijn platformarbeid (inclusief rechtsvermoeden van een arbeidsovereenkomst). Hopelijk brengt 2024 meer duidelijkheid over de status van ZZP’ers.
Uitspraken

1 . Hof Amsterdam 9 januari 2024, ECLI:NL:GHAMS:2024:6 (DPG Media / Depothouder):

De depothouders (werkzaam op basis van een opdrachtovereenkomst) toonden weinig ondernemerschap doordat ze geen andere opdrachten uitvoerden en weinig financieel risico liepen. Ze werkten al langdurig, tegen een gemiddeld tarief van rond het minimumloon en het was praktisch onmogelijk om hen te vervangen. Het feit dat de fiscus en het UWV akkoord gingen met een “fictief dienstverband” heeft geen invloed op het civielrechtelijke oordeel. Het Hof oordeelt dat de depothouders werkzaamheden zijn op basis van een arbeidsovereenkomst. DPG Media moet de werknemer, na bijna 25 jaar trouwe dienst, een (transitie- en billijke)vergoeding van EUR 45.000 betalen.

2 . Rechtbank Amsterdam 24 januari 2024, ECLI:NL:RBAMS:2024:323 (Stichting Nationaal Museum van Wereldculturen/werknemer):

Rondleidster verricht sinds 2007 op regelmatige basis werkzaamheden in het museum: eerst op basis van een payrollovereenkomst, in 2014 een opdrachtovereenkomst en in 2021 een oproepcontract (die 1x wordt verlengd). De rechter oordeelt dat het oproepcontract niet van rechtswege eindigt, maar de opdrachtovereenkomst moet worden beschouwd als een voortzetting van de eerdere arbeidsrelatie. Hierdoor is sprake van opvolgend werkgeverschap. De werknemer heeft recht op een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. De werkgever kon geen beroep doen op de uitsluitingsbepaling voor de ketenregeling uit de Museum cao, gezien het onaanvaardbaar is dat de werkgever gedurende 15 jaar het werkgeverschap wist te vermijden.

 

3 . Rechtbank Amsterdam 6 februari 2024, ECLI:NL:RBAMS:2024:685 (X/de Volkskrant B.V.): X werkte al jaren op reguliere basis voor de Volkskrant (sinds 2011), alsof hij daar in dienst was, en maakte gebruik van kantoorartikelen van de Volkskrant. Doorslaggevend is dat het merendeel van X’s inkomsten afkomstig was van de Volkskrant. Het feit dat bij afwezigheid vervanging uit een pool van maximaal vier correctoren moest komen, impliceert een persoonlijke verplichting om het werk te verrichten. Daarnaast vertoonde X weinig tot geen ondernemersgedrag. Dit alles duidt op een arbeidsovereenkomst.

Lessons learned

  • In twijfelgevallen wordt een arbeidsovereenkomst snel aangenomen.
  • Zorg ervoor dat het uurtarief in ieder geval hoger is dan € 32,24 bruto;
  • Stimuleer dat de ZZP’er ook andere opdrachten aanneemt (inkomsten van minder dan 70% voor één opdrachtgever) en zich gedraagt als een echte ondernemer;
  • Vermijd bij voorkeur het inhuren van voormalige werknemers als ZZP’ers;
  • Let op de duur van de opdrachtovereenkomst. Probeer bij voorkeur maximaal een jaar aan te houden. In de drie uitspraken ging het om langdurige samenwerkingen: 25, 15 en 12 jaar;
  • Een ZZP’er is zelf verantwoordelijk voor vervanging. Een opdrachtgever heeft niet het recht om vervanging te weigeren, behalve bij objectieve kwalificaties (zoals een VOG, registratie in een kwaliteits- of beroepsregister, of specifieke vergunningen en certificaten). Probeer ook niet te werken met een vaste pool van vervangers.

Zo blijkt wederom dat het van belang is om de arbeidsrelaties binnen uw organisatie te beoordelen, mede gezien de toenemende handhaving door de Belastingdienst.

Om organisaties te helpen bij het beoordelen van arbeidsrelaties biedt L&A een interactieve workshop aan die praktische handvatten geeft bij de kwalificatie van de arbeids- of opdrachtovereenkomst. Voor meer informatie kunt u contact met ons opnemen via: officemanagement@lenaadvocaten.nl