Wij merken in onze praktijk dat werkgevers in toenemende mate worden geconfronteerd met schulden van werknemers. Welke verplichtingen en risico’s brengt loonbeslag met zich mee voor de werkgever?
Loonbeslag
Wij merken in onze praktijk dat werkgevers in toenemende mate worden geconfronteerd met schulden van werknemers. Per jaar worden in Nederland circa 500.000 loonbeslagen gelegd. Het loonbeslag is populair omdat er beslag wordt gelegd op een directe, periodieke geldstroom.
Soorten loonbeslag
Het gaat meestal om een executoriaal beslag: een beslag nadat een executoriale titel, bijvoorbeeld een vonnis, is verkregen. Een executoriaal beslag wordt gelegd door een deurwaarder en aan hem wordt het loon afgedragen. De andere vorm van beslag is het conservatoir beslag (bewarende maatregel). In die situatie dient de werkgever het salaris dat onder het beslag valt onder zich te houden en bestaat nog geen verplichting tot afdracht aan een deurwaarder. Aangezien het conservatoir beslag weinig voorkomt, wordt dit verder buiten beschouwing gelaten. Met ‘beslag’ wordt in dit artikel executoriaal beslag bedoelt.
Omvang loonbeslag
Het beslag strekt zich uit tot alle vorderingen die ‘rechtstreeks voortvloeien uit een bestaande rechtsverhouding’ (art. 475 Rv). Dat wil zeggen dat het loonbeslag niet alleen ziet op het reguliere salaris, maar ook op bonussen, gratificaties, vakantiegeld, dertiende maand en ontslagvergoedingen. Een onkostenvergoeding valt in beginsel wel buiten het beslag, mits er aantoonbaar onkosten zijn gemaakt ter hoogte van die vergoeding. Daarnaast vallen buiten het loonbeslag: de beslagvrije voet (een wettelijk minimum bedrag voor het levensonderhoud van de werknemer), verzekerings- en pensioenpremies door werkgever in te houden en periodieke betalingen die voor de beslaglegging betaald hadden moeten zijn (bijvoorbeeld achterstallig salaris).
Het loonbeslag duurt in beginsel voort tot de arbeidsovereenkomst is geëindigd of de vordering geheel is voldaan.
De beslaglegging
De deurwaarder kan de werkgever al voor het leggen van beslag om informatie vragen. De werkgever dient aan dit verzoek te voldoen. Zo kan de deurwaarder vaststellen of een beslag überhaupt zinvol is. De deurwaarder zal berekenen hoeveel hij bij beslaglegging ontvangt en of dit tot afbetaling leidt.
De deurwaarder legt het loonbeslag door het beslagexploot aan de werkgever te betekenen. Vanaf het moment van beslaglegging mag de werkgever behoudens de beslagvrije voet geen betalingen meer doen aan de werknemer.
Na de beslaglegging dient de werkgever de deurwaarder te informeren over het inkomen van de werknemer door het invullen van een vragenlijst (verklaring). De werkgever dient deze verklaring binnen vier weken ingevuld te retourneren. Op basis hiervan berekent de deurwaarder de beslagvrije voet en het af te dragen bedrag.
Indien de vragenlijst niet (tijdig) wordt geretourneerd, loopt de werkgever het risico dat hij wordt gedagvaard. De werkgever kan dan door de rechter worden veroordeeld tot betaling van de vordering als ware de werkgever zelf schuldenaar. Indien de werkgever onjuiste informatie verschaft, kan hij aansprakelijk worden gesteld voor de daardoor veroorzaakte schade bij de deurwaarder en schuldeiser.
De afdracht
Na ontvangst van de verklaring informeert de deurwaarder de werkgever over de hoogte van het af te dragen bedrag en aan wie cq. op welke wijze dit moet worden betaald.
Cumulatief beslag
Bij meerdere beslagleggers neemt de deurwaarder met het oudste loonbeslag de verdeling op zich. De werkgever dient het af te dragen bedrag aan die deurwaarder te betalen. Het is zijn taak om de gelden te verdelen onder de schuldeisers.
Stopzetten of opschorten van loon
Loonbeslag strekt zich uit over al hetgeen de werkgever verschuldigd is. Als de werkgever het loon heeft opgeschort of gestaakt, dan heeft de beslaglegger geen recht op afdracht. De beslaglegger heeft niet meer rechten dan de werknemer zelf.
Tips voor de werkgever
De werkgever dient aan zijn wettelijke informatieplicht aan de deurwaarder te voldoen om te voorkomen dat hij zelf aansprakelijk wordt voor een schuld van een werknemer of voor kosten of schade bij de deurwaarder en/of schuldeiser.
Voorts dient de werkgever zich te realiseren dat vrijwel alle looncomponenten die uit het dienstverband voortkomen, waaronder een ontslagvergoeding, onder het loonbeslag vallen en aan de deurwaarder moeten worden afgedragen.
De werkgever kan bij onduidelijkheden altijd de deurwaarder benaderen voor informatie: deze heeft ook jegens de werkgever een informatieplicht.
Voorts doet de werkgever er goed om met zijn werknemer op wiens loon beslag wordt gelegd de elementen van het beslag, waaronder de beslagvrije voet, te bespreken.
Tenslotte dient de werkgever de deurwaarder te informeren als het dienstverband van een werknemer op wiens loon beslag rust, eindigt.
